تحلیل اقتصادی یکپارچگی اراضی کشاورزی

یکی از مشکلات عمده بخش کشاورزی کشور پراکندگی و قطعه قطعه بودن زمین های حاصلخیز می باشد. کوچک بودن قطعات و پراکندگی آن عموما" موجب می گردد که جامعه نتواند از زمین های حاصلخیز خود استفاده مطلوبی بنماید. از آنجا که زمین های حاصلخیز محدودند و از آنجا که رشد جمعیت و در نتیجه تقاضای برای مواد غذائی با رشد روزافزونی در حال افزایش است . هدف اساسی کنونی، عبارتست از استفاده هر چه مطلوبتر از زمینهای حاصلخیز موجود، یعنی تجمع قطعات و یکپارچگی کشت . یکپارچگی اراضی در کشور ما، از یک طرف در مصارف آب صرفه جوئی می نماید و از طرف دیگر سایر هزینه های تولید از جمله هزینه نیروی کار را در واحد سطح کاهش می دهد و در مجموع یکپارچگی هزینه تولید را در واحد سطح تقلیل می دهد. مزیت عمده دیگر یکپارچگی افزایش تولید در واحد سطح می باشد. چرا که صرفه جوئی های ناشی از مقیاس و استفاده کارآتر از عوامل تولید سبب می شود که بازده زمین در واحد تولید افزایش یابد. یکپارچگی موجب می شود تا سرمایه گذاری های زیربنائی در تاسیسات و تجهیزات و در آموزش و تحقیقات به صورت سریعتر و موثرتری مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال ارتقاء سطح تکنولوژی، هنگامی که زمین های یکپارچه و وسیعترند امکان تحقق و اشاعه بیشتری را پیدا می کند. الگوی این تحقیق براساس مطالعات مربوط به کارآئی عوامل تولید در مزارع یکپارچه شهرستان لنجان و فلاورجان در سال زراعی 1368-69 نسبت به مزارع پراکنده در همین شهرستان ها در سالهای 1365-66 صورت پذیرفته است . با تخمین تابع تولید، محاسبه کشش تولیدی نهاده های مورد استفاده و خطوط مرزی، مقادیر بهینه استفاده از عوامل تولید بدست آمده و با مقادیر موجود در اراضی پراکنده مورد مقایسه قرار گرفته است . باتوجه به اینکه عوامل تولید در سطح مزارع اثرات انعکاسی و متقابل روی یکدیگر دارند و به صورت حاصلضرب عمل می نماید. از توابع نهائی شده و تابع تولید لگاریتمی موسوم به تز اترلاگ استفاده شده است . از آنجا که زارعین در طول یکسال زراعی محصولات چندگانه ای کشت می کنند، به جای تخمین تابع فیزیکی تولید، از تخمین تابع ارزشی تولید ذیل استفاده گردید. lny=lna+b1lnx1+b2lnx2+b3lnx1.lnx2+b4(lnx1) 2 + b5(lnx2)2 در تابع فوق y متغیر وابسته به و x2,x1 متغیرهای مستقل و پارامترهای b5,....,b1,a مقادیر ثابت اند . که از تخمین تابع بدست می آید جزء (b3lnx1.lnx2) اثر متقابل دو نهاده به یکدیگر است و موجب می گردد کشش تولیدی هر نهاده نه تنها از مقدار مصرف آن نهاده بلکه از مقدار مصرف سایر نهاده ها تاثیر بپذیرد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در صورت یکپارچه شدن اراضی، از یک طرف در مصرف عوامل تولید از جمله : نیروی کار، آب ، سرمایه و سایر نهاده های صرفه جوئی قابل توجهی حاصل می شود و از طرف دیگر مقدار تولید بدست آمده باتوجه به عوامل بکار رفته قابل توجهی افزایش نشان می دهد. چنانچه بتوان زمین های زراعی کشور را یکپارچه نمود، می توان امیدوار بود که بازده کشاورزی بطور روزافزون در حال افزایش باشد.